Ponieważ data Tłustego Czwartku zależy od daty Wielkanocy, dzień ten jest świętem ruchomym. Następny czwartek jest czwartkiem po Środzie Popielcowej i należy do okresu Wielkiego Postu, podczas którego chrześcijanie ze względów religijnych (pokutnych), jako przygotowanie do Świąt Wielkiejnocy powinni zachowywać wstrzemięźliwość jako wyraz umartwienia. Może wypaść pomiędzy 30 stycznia a 4 marca. W tym roku przypada 8 lutego.
Najpopularniejsze potrawy Tłustego Czwartku to pączki i faworki, zwane również w niektórych regionach chrustem lub chruścikami.
CIEKAWOSTKI TŁUSTEGO CZWARTKU:
•Cukiernie sprzedają dziennie kilkaset pączków. Jednak w tłusty czwartek liczba ta rośnie do kilkudziesięciu tysięcy.
•Według tradycji pączek musi mieć co najmniej 400 kalorii i być wysmażony na smalcu.
•By spalić kalorie zdobyte dzięki zjedzeniu jednego pączka należy biec 30 minut.
•Pączki w Stanach Zjednoczonych nazywane są donuts. Mają specyficzną dziurę w środku przez co przypominają nasze gniazdka. Stroi się je lukrem i posypuje słodkościami, ale nie umieszcza się w nich nadzienia.
•Tradycyjnie w dniu tłustego czwartku dawni Słowianie obchodzili odejście zimy. Dzień ten nazywano zapusty lub mięsopusty.
•Najdawniejsze pączki podawane w tłusty czwartek wcale nie były słodkie. Nadziewano je słoniną i kiełbasą.
•Tłusty czwartek pojawia się również w twórczości i sztuce. Przykładem jest wiersz Władysława Broniewskiego „Tłusty czwartek”.
Choć dziś tłusty czwartek jest ściśle związany z chrześcijańskimi zwyczajami, to jego korzenie sięgają jeszcze czasów pogan. W kulturze słowiańskiej obchodzono podobne święto tuż przed rozpoczęciem wiosny. Czczeniu budzącej się do życia natury towarzyszyły wystawne uczty, podczas których stoły uginały się od tłustych mięs, chlebów i wina. Nie brakowało także pierwszych pączków, choć daleko im do tej formy, którą znamy dziś. Stanowiły one zagryzkę do alkoholu, a zamiast owocowych powideł, marmolad, czekolady czy innych wymyślnych słodkości nadziewano je skwarkami i mięsem. Z kolei puszyste drożdżowe ciasto zastępowało ciasto chlebowe.
Wytrawne pączki zaczęły być wypierane przez te słodkie dopiero w połowie XVI w., kiedy zaczęto nadziewać ciasto dżemami i marmoladami. Przepis ten prawdopodobnie został zapożyczony z kuchni arabskiej.